La famille
FRANQUINET

Bespreking

Wapen 1. Hiertoe behoren de oudste wapenafbeeldingen van leden van de familie Franquinet die in Ensival en Verviers gevonden worden. Men vindt hen onder meer op l'abat-voix de la chaire de vérité in de kerk van Ensival, op een bidstoel in de église Saint Joseph en op een steen die in de toren van de kerk van Saint Remacle te Verviers gemetseld was en die zich nu in het Museum van Verviers bevindt en de inscriptie draagt: La Tour de St. Remacle fut restaurée en 1704 sous la regence des bourgmestres Franquinet et Bailloux. Op het hoofdaltaar en een biechtstoel in de Carmelkerk te Verviers bevindt zich een gebeeldhouwd wapen van Lambert Franquinet (1634-1724) en ook zijn er wapen­schilderingen bekend op geschilderde portretten van Lambert Franquinet, heer van Grand Rechain (1676-1737), Jean Franquinet (1689-1768) en Marie-Lambertine de Spirlet-Franquinet (1736-1805).

Château de Baelen

Wapen 3. Dit is de meest voorkomende wapenfiguur in Luik en wordt beschreven in Armoriaux Liégeois du hérout van Ophoven door de chevalier de Limbourg, 1930. Hierin wordt dit wapen toegekend aan Jeanne-Françoise Franquinet gehuwd met Pierre du Chateau, grootmoeder van Jean-Jacob du Chateau, raadsheer van de stad Luik rond 1535. Omdat het de oudste beschrijving is van het wapen Franquinet, grote gelijkenis vertoond met de vorige varianten en het zeer waarschijnlijk is dat de draagster verwant is aan, of behoort tot, het hier beschreven geslacht, is het opgenomen.

Wapen 4. Tenslotte de Maastrichtse wapenfiguur. Deze is te zien in een raam van de Sint Servaaskerk te Maastricht, welk raam geschonken is door mr. G.D.L. Franquinet (1826-1900) bij de restauratie van de kerk rond 1880. Ook bevindt deze wapenvariant zich op een raam in de Prinsenkamer van het Maastrichtse stadhuis. In deze kamer bevat elk raam de naam en het wapen van een Maastrichtse wethouder sinds de Franse tijd. Deze ramen zijn in het begin van de 20e eeuw geplaatst. Wethouder Franquinet, advocaat, rijksarchivaris in de provincie Limburg en stadsarchivaris van Maastricht en zelfs publicist op genealogisch gebied, was het bestaan van een eigen familiewapen onbekend. Hij correspondeerde hier nog over met een naamgenoot in Luik waarvan hij aannam dat het een familielid was. Deze stuurde hem een afdruk op een verzegelde brief. Hij gebruikte dit voor een wapentekening. Dit wapen wordt sindsdien door de Maastrichtse familie Franquinet als familiewapen gevoerd. (1)

Genealogie

Een uitgebreide genealogie van het geslacht Franquinet is gepubliceerd door Maurice Thunus, président des Archives Verviétoises, Une famille notable de Verviers - Les Franquinet, in Bulletin des archives Verviétoises tome XVII (1986-1987). De genealogie van de Nederlandse tak Franquinet werd eerder gepubiceerd door E.M.A.H. Delhougne, Franquinet - Verviers (Blg.) in Genealogieën I, Nijmegen 1957.

N.B.: In België bestaan verschillende geslachten Franquinet waarvan enige in het midden van de zestiende eeuw in het land van Herve, provincie Luik, hun oorsprong hebben. Mogelijk zijn dit andere takken van dit geslacht, maar mogelijk hebben ze ook ieder hun eigen oorsprong. Ze bloeiden te Theux en in Luik.

*

Het geslacht Franquinet van Ensival en Verviers

De stamvader van dit geslacht was Lambert Franquinet, drapier, wat zowel lakenwever als lakenkoper kan betekenen en waarschijnlijk was hij beide. Lambert Franquinet kreeg uit zijn huwelijk met Idelette Jacquet du Pont, gesloten op 7 september 1602, elf kinderen die de volwassen leeftijd bereikten.
Lambert woonde te Ensival maar hij heeft minstens een broer en een zuster, Simon en Catherine Franquinet, die in Wegnez woonden, waar ook hun vader gevestigd was, wiens voornaam niet bekend is. Zeer waarschijnlijk zijn ook Jean en Henri Franquinet, die in 1619 toestemming krijgen te Wegnez een volmolen op te richten voor hun lakenfabikage boers van hem. Lambert heeft een zoon die ook Lambert heet en de stam voortzet.

Lambert II is geboren te Ensival (op of kort voor zijn doopdatum op:) 16 maart 1608 en erft later het huis en de teinturerie, lakenververij, van zijn vader Hij huwt Catharina Cloese. Na hem splitst in Verviers de familie zich in twee takken.

De oudste tak

De oudste tak heeft fel gebloeid maar is in de negentiende eeuw weer uitgestorven. Stamvader is hier eveneens een Lambert III Franquinet, 1634-1724. Hij werd geboren te Ensival in 1634 en huwde in 1666 Marie Hacray. Hij wordt een zeer succesvol lakenfabrikant met meerdere vestingen in Verviers. Zijn nakomelingen zetten deze fabrieken in de volgende eeuw voort.

Lambert III Franquinet heeft vier zonen en twee dochters. Dit zijn achtereenvolgens:

Lambert IV Franquinet, 1667-1742, heer van Grand-Rechain huwt Anne Pirons.

François Franquinet, 1671-1754, huwt Angéline Pirons, burgemeester van Verviers.

Thomas Franquinet, 1677-1758, huwt Anne-Catherine Thys, bankier.

Jean Franquinet, 1689-1768, huwt Anne-Marie Hacray, bankier en raadsheer van Verviers.

De daaropvolgende generatie blijft heer van Grand Rechain, maar verwerft ook de heerlijkheid van Marck en Berg. Het zijn lakenfabrikanten, bankiers en officieren in Oostenrijkse dienst, burgemeesters van Verviers en raadsheren en drossarden voor het prins-bisdom Luik.

Arnold-Joseph Franquinet, 1703-1791 is heer van Marck en Berg en wordt drossaard van Dalhem.

Alexandre de Franquinet, 1711-1788, bewoont het kasteel van Fays en wordt in 1757 door de Oostenrijkse keizer Frans II in de adelstand verheven. Hiernaast het portret van een dochter: Marie-Lambertine de Spirlet-Franquinet, 1736-1805. (in particulier bezit)

Jean-Ignace Franquinet, 1755-1818, is bewoner van het kasteel van Fays. Hij is burgemeester van Verviers in 1789. Hij krijgt tien kinderen, maar geen van zijn zonen zet de stam voort.

Een van zijn dochters Marie-Agnès (de) Franquinet huwt haar neef Jean Antoine de Simonis, die door de Nederlandse koning Willem I in 1816 wordt geadeld. Hij is burgemeester van Polleur en lid van de 2e kamer der Staten Generaal,

Marie-Lambertine de Spirlet-Franquinet

De wapens van de leden van deze tak sieren nog steeds de gevels van hun vroegere huizen, bevinden zich op gebrandschilderde ramen van hun parochiekerken en staan afgebeeld op hun geschilderde portretten.

De jongste tak

De jongste tak begint met Henry Franquinet, 1640-1704, geboren te Ensival in 1640. Ook hij is lakenfabrikant en lakenhandelaar te Verviers en wordt, zoals meerdere van zijn familieleden ook burgemeester van Verviers. Hij huwt Elisabeth Fraipont gezegd Boede.

Hun enige zoon is Antoine Franquinet, 1670-1736. Zoals al zijn familieleden is ook hij actief in de lakenindustrie en ook hij is burgemeester van Verviers in 1704, 1711 en 1720. en commissaris van Verviers. Na hem splitst de familie zich weer in twee takken.

Uit de oudste zoon, Henri-Joseph Franquinet, 1697-1759 stamt een lijn die zich tot in de huidige tijd in Nederland voortzet. Hij is lakenfabrikant te Verviers en huwt tweemaal, de eerste maal met Elisabet-Anne Maigret, de tweede maal met Marie-Jeanne (de) Crossee. Hij heeft dertien kinderen maar slechts èèn zoon die de familie voortzet. Na zijn studie te Reims huwt hij een Maastrichts meisje en vestigt zich in haar stad, Maastricht in Nederland.

François Lambert Franquinet, 1744 - 1803, is de eerste Nederlander en tevens de stamvader van vele intellectuelen. Zie verder hieronder. De nakomelingen van de jongere zoon uit een vorige tak blijven actief in de lakenindustrie en het stadsbestuur van Verviers. De naam Franquinet sterft in het begin van de 19e eeuw te Verviers echter uit. (3)

*

Voortzetting te Maastricht

Dr. François Lambert Franquinet 1744 - 1803

François Lambert Franquinet is geboren te Verviers op 16 oktober 1744. Hij is een zoon van de hierboven genoemde Henri-Joseph Franquinet, lakenfabrikant, is de enige die dit geslacht voortzet en hij doet dit te te Maastricht. Hij studeert medicijnen te Reims en promoveert daar tot medisch doctor in 1773, is geneesheer te Verviers van 1773 tot 1779 daarna tot aan zijn overlijden te Maastricht.

In de Franse tijd wordt hij tribunaalrechter te Maastricht (1798) en president van de jury van het Arrondissement Roermond (1799). Hij overlijdt te Maastricht op 31 januari 1803. In Maastricht huwt hij op 11 april 1779 Gertrudis van Gulpen, geboren op 18 januari 1748 en gestorven aldaar op 13 juni 1796. Zij is de dochter de Maastrichtse lakenhandelaar Petrus Gerardus van Gulpen en van Anna Sophia Thouns.

Zij krijgen negen kinderen waarvan er vijf volwassen worden. De eerste twee sterven jong, Maria Catherina Josepha Franquinet 1782-1839 bijft celibatair, Lambertina Francisca Ida Franquinet 1784-1785 sterft weer jong, dan volgt de kunstschilder Guillaume Henri Franquinet 1784-1854, vervolgens Anna Josepha Sophia Franquinet 1786-onb, huwde Charles August Joseph Francken, bij zijn huwelijk bureauchef op het ministerie van Binnenlandse zaken te Brussel, Jean Lambert Franguinet 1788-1771, volgt hieronder, Maria Mechtildis Margarita Franquinet 1790-1870 huwt de jonge luitenant bij de infanterie, later kapitein, vicomte Armond Monery de Caylus de Marquesan, en als laatste een jongestorven zoon.

*

Jean Lambert Pierre Franquinet
1788-1871

Jean Lambert Pierre Franquinet, zoon van François Lambert Franquinet werd geboren te Maastricht op 23 januari 1788.

Hij was officier van Gezondheid te Antwerpen in 1811 en werd geen arts maar vestigde zich als apotheker te Maastricht met een vestiging te Mechelen in België in 1813,

Hij was Lid van de commissie Medisch Toezicht in Limburg en vice-president van het Genootschap van apothekers te Limburg,

Hij was zeer actief botanist en werd erelid van de Societé Royale de Botanique de Belgique. Zijn mossenherbarium bevindt zich in de collectie van het Natuurhistorisch museum te Maastricht. (4)

Hij huwde te Maastricht op 28 maart 1813 Maria Catharina Timmers, dochter van Laurentius en Catharina Janssen en huwde als weduwnaar op 29 januari 1824 Maria Catharina Everts, dochter van Christianus en Maria Catharina Bustin.

Portret uit Maurice Thunus,
Franquinet, une famille notable de Verviers

Mr. G.D.L. Franquinet 1826 - 1900

Guillaume Desiré Lambert Franquinet, geboren te Maas-tricht op 1 mei 1826 als zoon van Jean L. P. Franquinet uit diens tweede huwelijk met Maria Catharina Everts.

Hij is advocaat, procureur en kantonrechter te Maastricht,
Lid van de Raad van Toezicht van de Orde van Advocaten,
Als 22-jarige jongeman ontdekt hij op de zolder van het stadhuis van Maastricht oude perkamenten. Hij ordent deze en wordt gemeentearchivaris van Maastricht 1848-1867,
Rijksarchivaris voor de provincie Limburg 1867-1880,
Inspecteur van het Lager onderwijs te Limburg 1880-1890,
Wethouder van Maastricht 1868-1879,
Secretaris Maatschappij voor Landbouw te Limburg,
Regent Burgerlijk Armbestuur te Maastricht,
Voorzitter van het Limburg Geschied- en Oudheidkundig Genootschap,
Lid van de Maatschappij voor Nederlandse letterkunde,
consul van België en vice-consul van Spanje.

Hij huwde te Maastricht op 2 september 1856 Catharina Hubertina Lemaire, dochter van Pierre Guillaume Lemaire en Catharina Marres. Hij stierf te Maastricht op 29 januari 1900.
Na zijn overlijden schreef de toenmalig Rijksarchivaris van Limburg een biografie.

Geschilderd portret door Henri Govaerts in de archivariskamer van het Historisch Centrum Limburg.

Raam in de Sint Servaaskerk
te Maastricht

Geschonken door G.D.L. Franquinet
bij de kerkrestauratie in 1880

Onderin bevindt zich de schenkingstekst
en driemaal het wapen Franquinet.

(Foto D.H.R.M. Rethmeier-Marres, 1990)

Wethoudersramen in de prinsenkamer
van het Stadhuis te Maastricht
Links: Michaël Marres
Rechts G.D.L. Franquinet

Het gezin Franquinet - Tielens

In het jaar 1922

V.l.n.r.: John Franquinet, vader William Franquinet, zoon William Franquinet, Robert Franquinet, Yvonne Marres-Franquinet, Irène Cörvers-Franquinet, moeder Clémentine Franquinet-Tielens, Maurice Franquinet.

*

De schilders Willem Hendrik en Robert Franquinet

*

Auteur: Boed Marres, Amsterdam

last edit: