De omgeving van brouwerij De Wildemanop de Brusselsestraat in MaastrichtDe ligging van de brouwerij de Wildeman is in de gezamenlijke tuin (hof) van twee naast elkaar gelegen huizen op de Brusselsestraat en twee huisjes op de Kommel die grenzen aan het gebied van de Kruisheren. Dit is gezien de plattegronden de tak van de Kruisherengang richting Kommel. De meest waarschijnlijke ligging lijkt de plaats waar nu het café De Uni ligt. Omdat beschreven is dat de tuin doorloopt tot de paters Kruisheren kan daar alleen de Kruisherengang mee bedoeld zijn en behoren de laatste twee huisjes voor de uitgang daarvan ook tot het complex. De beschrijving van het huis in de nalatenschap van schoonvader Lambrechts Houberechts op 4 juni 1684 is wat ingewikkeld omdat het in drieën verdeeld wordt: A. (Vuijtgenoemen de brouwerije ende esden) de hellift van het huijs op de Brusselse straet met een deel van den hooff beginnende boven de erve van de weduwe Gertruijd Nagels ende soo affgaende gelijck den voetpat recht vuijt tot den muijr breijdt omtrent sesthien treden. B. d'andere hellift vant voorss. huijs met het deel van den voorss. hooff. C. de huijsinge op de Commel metten geheelen hooff vuijtgenoemen het paart dat aent groot huijs is toegedeelt, reijgenoeten ter eenre sijde de pp Cruijs-broeders, ter andere sijde de voorss. Gertruijd Nagels en de ander paart toegedeelt aent voorss. huijs. Op 14 juni 1684 stelt Lambert zijn huis als onderpand en het wordt dan als volgt beschreven: De recent verkregen helft van een huis op de Brusselsestraat, gelegen naast de woning van de Hoogschout Groulart en de weduwe van (oudburgemeester) Mangelschot aan de ene zijde en de erfgenamen Peeters en de weduwe Lenaerts aan de andere zijde Schuin daar tegenover ligt het huis Het Duifje. In de voorgevel daarvan is een gevelsteen met een vogel die meer gelijkenis vertoont met een valk dan een met duif. Elders wordt besproken dat dit wel eens de gevelsteen kan zijn van het vroegere huis De Valk dat vanaf de 16e eeuw tot ver in de 18e eeuw in bezit was van de familie Marres. Dit huis stond enige huizen verder richting stadspoort en is midden 18e eeuw afgebroken. Hier volgen achtereenvolgens een detail van de stadsplattegrond van Larcher d'Aubancourt gemaakt in 1748. De Kruisherengang is geel gemarkeerd. De brede staat daarboven is de Brusselsestraat. Op de vermoedelijke locatie van de Wildeman is een blauwe stip getekend. Dan van de stadsmaquette van Vauban, gemaakt in 1750, een foto van het blok Brusselsestraat (de brede staat bovenaan), Commel (de smalle gebogen afslag daarvan) en de Kruisherengang (blauw ingekleurd) van de stadsmaquette die in opdracht van de Franse generaal Vauban in 1750, driekwart eeuw na deze tijd, behoorlijk natuurgetrouw getekend is. Vervolgens kadasterkaarten van een eeuw later. Detail Stadsplattegrond Maastricht, Larcher d'Aubancourt 1748 |
Detail Stadsmaquette van Maastricht, Vauban 1750 |
Detail Kadasterkaart Maastricht, minuutplan (ca 1830) |
Detail Kadasterkaart Maastricht 1811 - 1832 |
Links is een foto uit het jaar 1920 van het poortje zoals het lag aan het einde van de Kruisherengang aan de Kommel. Rechts een tekening vanuit de gang getekend door de Maastrichtse kunstenaar Han Jelinger. Het poortje is omstreeks 1930 verwijderd tegelijkertijd met de sloop van de aanliggende huisjes om de Kommel te verbreden. Het stukje muur rechts van de poort is van het huisje aan de Kommel, of een opvolger daarvan, dat bij de brouwerij De Wildeman hoorde. Onder of naast dat huisje lag de poort waarvan bij de beschrijvingen sprake is. De afbeeldingen zijn merendeels afkomstig van een het Maastrichts discussieforum Mestreech online dat de geschiedenis van de stad bespreekt en waar veel mooie oude Maastrichtse hoekjes beproken worden. (18) |
* Op de kaart van Maastricht uit 1649 staat het huis de Wildeman.
|
|
|